Maastricht, juli 2022
De huidige marktsituatie toont nog steeds sterk wisselende beursprijzen. De oorzaken liggen in de toelevering van gas en in de groeipijnen van de energietransitie. We moeten van het gas af, maar in die aanpak blijken gaten te zitten.
Voor een groot deel bepalen vraag en aanbod de hoogte van de prijs.
Begin 2021 was er weinig vraag; de economie lag plat. De prijzen waren in die tijd ongekend laag. De economie trok vervolgens sneller aan dan verwacht, met een hoger stroom- en gasverbruik tot gevolg. Omdat er niet voldoende duurzame energie uit zon en wind kon worden opgewekt, moesten meer fossiele bronnen bijschakelen voor opwek dan verwacht.
De onbalans tussen vraag en aanbod zal door de toename van opwek door zon en wind steeds groter worden. Elk uur, elke dag moet het aanbod op de vraag afgestemd worden, waarbij opwek met duurzame bronnen voorrang heeft. De onbalans tussen vraag en aanbod geeft niet alleen prijsuitschieters omhoog maar juist ook ver omlaag.
Omdat wereldwijd veel kolencentrales zijn gesloten, wordt meer gas gebruikt om stroom op te wekken uit fossiele bronnen. Het tekort aan gas duwt de gasprijs omhoog en heeft hierdoor invloed op de stroomprijs die door de grotere mismatch tussen vraag en (duurzaam) aanbod al steeg.
Nederland moest gas daarom importeren, met name uit Rusland en Amerika. Buitenlandse grootmachten kregen daardoor een enorme machtspositie en vragen torenhoge prijzen.
Inmiddels heeft de overheid een plan afgekondigd omdat het onzeker is of Rusland uberhaupt nog gas zal leveren aan Nederland. Om met zekerheid te voorkomen dat er in de winter genoeg gas zal zijn, heropent de overheid daarom -sterk vervuilende- kolencentrales zodat meer stroom opgewekt kan worden. Zo wordt buitenlandse afhankelijkheid in enige mate opgelost, maar een andere nadelige situatie (heropenen vervuilende kolencentrales) opnieuw leven in geblazen.
Vooruitblik
De energietransitie loopt door. Nog jaren. Groeipijnen van de transitie hebben invloed op je energierekening. Door slimmer gebruik te maken van beschikbare duurzame energie kunnen we nieuwe groeipijnen beperken. De oplossing is er niet meteen, maar niets doen werkt in elk geval averechts.
Het maakt ons minder afhankelijk van grootmachten Rusland en Amerika en zorgt voor minder problemen op ons stroomnet. Hoe minder problemen op ons stroomnet, hoe stabieler en gunstiger de prijzen zullen zijn. Ook beperken we zo samen miljardeninvesteringen in het stroomnet waar we met het hele land aan meebetalen. Daar zit niemand op te wachten.
Hóe beperken we nieuwe groeipijnen in de energietransitie?
Door verbruik zoveel mogelijk te verplaatsen naar de goedkoopste uren en de duurste uren zoveel mogelijk te vermijden. Via easyEnergy heb je inzicht in de stroomprijzen per uur. Slimmer verbruik zorgt rechtstreeks voor een zo laag mogelijke energierekening en een lagere CO2 uitstoot.